Hafan
Pori
Awduron A-Z
Chwiliad testun rhydd
English
Llinell Amser
Twitter
Facebook
Google
English
Hafan
Pori
Awduron A-Z
Search
Ailosod
Rhyw
Gwryw (4,318)
Benyw (222)
(1)
Awdur
Robert Thomas Jenkins (556)
William Llewelyn Davies (213)
Robert David Griffith (165)
Evan David Jones (147)
Ray Looker (141)
Gomer Morgan Roberts (136)
John Graham Jones (85)
Arthur Herbert Dodd (80)
Mary Auronwy James (78)
Thomas Iorwerth Ellis (78)
Thomas Richards (77)
Thomas Jones Pierce (76)
Griffith Milwyn Griffiths (69)
Robert (Bob) Owen (68)
Benjamin George Owens (62)
John Edward Lloyd (58)
Richard Griffith Owen (56)
John Dyfnallt Owen (49)
David Myrddin Lloyd (45)
Edward Morgan Humphreys (45)
Rhidian Griffiths (41)
Griffith John Williams (39)
Walter Thomas Morgan (39)
Emyr Gwynne Jones (38)
Hywel David Emanuel (38)
Brynley Francis Roberts (35)
David Williams (33)
Thomas Parry (33)
Watkin William Price (31)
John James Jones (30)
Moelwyn Idwal Williams (30)
Enid Pierce Roberts (29)
David Jenkins (28)
D. Ben Rees (25)
Elwyn Evans (24)
William Joseph Rhys (23)
David Gwenallt Jones (22)
Megan Ellis (22)
Thomas Oswald Williams (22)
David Lewis Jones (20)
Evan Lewis Evans (20)
Huw Williams (20)
Idwal Lewis (20)
Thomas Mardy Rees (20)
Bertie George Charles (19)
Daniel Williams (19)
Griffith Thomas Roberts (19)
Glyn Roberts (18)
Nansi Ceridwen Jones (18)
Llewelyn Gwyn Chambers (17)
Rhiannon Francis Roberts (17)
D. Hugh Matthews (16)
Mary Gwendoline Ellis (16)
James Frederick Rees (15)
Richard Thomas (15)
Arwyn Lloyd Hughes (14)
David James Bowen (14)
Griffith Thomas Roberts (14)
Glanmor Williams (14)
Frederick John North (13)
Gwilym Arthur Jones (13)
Henry John Randall (13)
Richard Bryn Williams (13)
Robert Tudur Jones (13)
Thomas Isfryn Jones (13)
Alun Roberts (12)
Bedwyr Lewis Jones (11)
D. Huw Owen (11)
David Thomas (11)
Emrys George Bowen (11)
Ffion Mair Jones (11)
Garfield Hopkin Hughes (11)
Gildas Tibbott (11)
Ifor Williams (11)
John Williams James (11)
Edward Tegla Davies (10)
Emyr Wyn Jones (10)
Geraint Bowen (10)
Ioan Wyn Gruffydd (10)
Trevor Herbert (10)
Thomas Jones (10)
David Glanville Rosser (9)
Dafydd Johnston (9)
Huw Walters (9)
Ioan Bowen Rees (9)
Lyn Owen (9)
Thomas Eirug Davies (9)
Cecil John Layton Price (8)
Gareth W. Williams (8)
Gwyn Jones (8)
Gwilym Richard Tilsley (8)
John Martin Cleary (8)
John Oliver Stephens (8)
John Tudno Williams (8)
Marion Löffler (8)
Melfyn Richard Williams (8)
Richard E. Huws (8)
Tom Ellis Jones (8)
Thomas Roberts (8)
William Rowlands (8)
William Williams (8)
Albert Hughes Williams (7)
Derwyn Jones (7)
Edward William Price Evans (7)
Gwilym Arthur Edwards (7)
Herbert John Lloyd-Johnes (7)
Huw Morris-Jones (7)
John Ellis Caerwyn Williams (7)
Lawrence Thomas (7)
William Gilbert Williams (7)
Frank Price Jones (6)
Ivor John Sanders (6)
John William Jones (6)
Margaret Beatrice Davies (6)
Mary Gwyneth Lewis (6)
Thomas Herbert Parry-Williams (6)
William Hopkin Davies (6)
Aled Lloyd Davies (5)
David Leslie Davies (5)
Donald Moore (5)
Edwin Augustine Owen (5)
Evan Gilbert Wright (5)
Francis Jones (5)
Robert Geraint Gruffydd (5)
George Geoffrey Lerry (5)
Gerallt Jones (5)
Gwilym Prichard Ambrose (5)
Gwilym Henry Jones (5)
Herbert Gladstone Wright (5)
Henry Lewis (5)
Iorwerth Cyfeiliog Peate (5)
John Edward Hughes (5)
John Gwynn Williams (5)
Katharine Monica Davies (5)
Llywelyn Phillips (5)
Mary Clement (5)
Norma Gwyneth Hughes (5)
Prys Morgan (5)
Selwyn Jones (5)
Thomas Harris Lewis (5)
Arthur Rocyn Jones (4)
Angela V. John (4)
Bryan Boots (4)
Brinley Rees (4)
Beth R. Jenkins (4)
D. Densil Morgan (4)
David Elwyn James Davies (4)
David Ewart Parry Williams (4)
Derwyn Morris Jones (4)
Dafydd Rhys ap Thomas (4)
Edward Ivor Williams (4)
Gwyn Jenkins (4)
Howell Thomas Evans (4)
Idris Llewelyn Foster (4)
John Davies Knatchbull Lloyd (4)
James Ednyfed Rhys (4)
John James Evans (4)
Jean Silvan Evans (4)
John Thomas Jones (4)
Katie Gramich (4)
Katherine Williams (4)
Leslie Harries (4)
Llion Wigley (4)
Morris Brynllwyn Owen (4)
Morfudd Nia Jones (4)
Owen Picton Davies (4)
Peter Lord (4)
Robert Hyde (4)
Robert Stephen (4)
Raymond Wallis Evans (4)
Samuel Henry Fergus Johnston (4)
Stephen Joseph Williams (4)
Thomas John Morgan (4)
Arthur Gray-Jones (3)
Archibald Henry Lee (3)
Benjamin Bowen Thomas (3)
Bleddyn Jones Roberts (3)
Ceri Davies (3)
Ceinwen Hannah Thomas (3)
Ceridwen Lloyd-Morgan (3)
David Jacob Davies (3)
Daryl Leeworthy (3)
David Saunders (3)
Ellis Davies (3)
Edward Davies (3)
Edward Jones (3)
Edgar William Jones (3)
Eric Edwards (3)
Edward Ronald Morris (3)
Geraint H. Jenkins (3)
Gareth W. Griffith (3)
Ieuan Samuel Jones (3)
John Davies (3)
John David Jones (3)
John Hughes (3)
Keith Robbins (3)
Łukasz Jan Korporowicz (3)
Marc Collinson (3)
Ruth Gooding (3)
Roland Glyn Mathias (3)
Stephen Lyons (3)
Tom Beynon (3)
Thomas Jones (3)
William Ambrose Bebb (3)
William Emyr Williams (3)
William Griffith (3)
William Linnard (3)
William Morris (3)
William Thomas Pennar Davies (3)
Abdul-Azim Ahmed (2)
Aneirin Lewis (2)
Alfred Owen Hughes Jarman (2)
Arthur Spencer Vaughan Thomas (2)
Benjamin Hudson (2)
Colin Alistair Gresham (2)
Catherine Duigan (2)
Dewi Aled Eirug Davies (2)
Desmond Clifford (2)
Daniel Davies (2)
David Emrys Evans (2)
David Jenkins (2)
David James Llewelfryn Davies (2)
Dennis John Wright (2)
Derec Llwyd Morgan (2)
David Pike (2)
Danna R. Messer (2)
David Tecwyn Evans (2)
David Tecwyn Lloyd (2)
Dewi Watkin Powell (2)
Ebenezer Curig Davies (2)
Evan John Saunders (2)
Elis Gwyn Jones (2)
Evan Roberts (2)
Emlyn Wynne Evans (2)
Gwilym Evans (2)
Gerald Morgan (2)
Gruffydd Glyn Evans (2)
Gareth Haulfryn Williams (2)
G. Len Jones (2)
Gethin Matthews (2)
Glyn Tegai Hughes (2)
Gwilym Davies (2)
Gwerfyl Pierce Jones (2)
Harold Carter (2)
Helen Myfanwy Ramage (2)
Huw Thomas Davies (2)
Idris Reynolds (2)
Idwal Jones (2)
Isaac Samuel Lloyd (2)
Ifor Owen (2)
Iorwerth Jones (2)
J. Beverley Smith (2)
John Daniel Vernon Lewis (2)
John Ellis Meredith (2)
John K. Bollard (2)
John Lias Cecil Cecil-Williams (2)
James Mansel John (2)
John Owen (2)
John Owen (2)
John Gwilym Jones (2)
John Prior-Morris (2)
John Tysul Jones (2)
John Williams Hughes (2)
Lyn Ebenezer (2)
Lewis Edward Valentine (2)
Lawrence William Hockey (2)
Muriel E. Chamberlain (2)
Meredydd Evans (2)
Mel Williams (2)
Mary Thorley (2)
Menai Williams (2)
Matthew W. Day (2)
Nerys Ann Jones (2)
Owen Edwards (2)
Owen Elias Roberts (2)
Robert Alun Roberts (2)
Robert Beynon (2)
Rebecca Eversley-Dawes (2)
Ruth Elizabeth Richardson (2)
Richard Ithamar Aaron (2)
Richard L. Ollerton (2)
Robert (Bobi) Maynard Jones (2)
Richard W. Ireland (2)
Sally Roberts Jones (2)
Thomas Arthur Levi (2)
Tony Brown (2)
Thomas Campbell James (2)
Thomas Bassett (2)
Thomas Hudson-Williams (2)
Thomas James Hopkins (2)
Trefor M. Owen (2)
Thomas Oswald Phillips (2)
T. Robin Chapman (2)
Walford Davies (2)
William David (Bill) Jones (2)
William Evans (2)
William Gareth Evans (2)
William Jenkyn Thomas (2)
Warren Kovach (2)
Wynn Powell Wheldon (2)
William Thomas Havard (2)
William Troughton (2)
Arthur ap Gwynn (1)
Arthur Chater (1)
A. David Fraser Jenkins (1)
Aled Eames (1)
Alun Eirug Davies (1)
Alfred Ernest Hughes (1)
Annie Grace Bowen-Jones (1)
Annie Gwenllian Jones (1)
Arfon Jones (1)
Aubrey John Martin (1)
Arthur James Roderick (1)
Arthur John Richard (1)
Alan Llwyd (1)
Alun Llywelyn-Williams (1)
Alan Reeve (1)
Alwyn Rice Jones (1)
Averil Mansfield (1)
Angharad Price (1)
Alun Jones (1)
Audrey West (1)
B. A. Mark Williams (1)
Bet Davies (1)
Barbara Dew Roberts (1)
Benjamin George Jones (1)
Belinda Humfrey (1)
Barry Jenkins (1)
Brinley Richards (1)
Brinley Thomas (1)
Bianka Vidonja Balanzategui (1)
Clive Betts (1)
Christopher Dignam (1)
Christopher Evans (1)
Christopher Fuller (1)
Ceris Gruffudd (1)
Cynog Dafis (1)
Charles Heber Humphreys (1)
Clive Blakemore (1)
Carole Powell (1)
Caroline Palmer (1)
Colin Thomas (1)
Chris Williams (1)
Douglas Anthony Bassett (1)
Dafydd Jenkins (1)
Dafydd Jones (1)
David Alun Williams (1)
David Brayley (1)
David Brinley Clay Jones (1)
Daniel Bertram Jones (1)
Daniel Evans (1)
Dorothy Elwyn Forrester (1)
David Goronwy Griffiths (1)
Daniel G. Williams (1)
David Hughes Lewis (1)
Daniel Huws (1)
Dylan Iorwerth (1)
Dafydd Ifans (1)
Dillwyn Miles (1)
David John Griffiths (1)
David James Morgan (1)
Daniel Joseph Mullins (1)
David Joseph Davies (1)
David John Roberts (1)
David Mathew (1)
David Myrddin Davies (1)
David Meredith (1)
Dyfed Oswald Evans (1)
David Peregrine Jones (1)
David Rowland Hughes (1)
Deian R. Hopkin (1)
Desmond Davies (1)
Daniel T. Davies (1)
David Tudwal Evans (1)
David Thomas Jones (1)
Donald Treharne (1)
Deri Tomos (1)
David Trevor William Price (1)
Donald Walter Hopkins (1)
David Wyre Lewis (1)
Dennis William Stevens (1)
David Wynne Thomas (1)
Edouard Bachellery (1)
Elizabeth Eirliw Louis (Bethan) Jones (1)
Ernest Edward Wynne (1)
Evan Gwyndaf Evans (1)
Edward George Hartmann (1)
Emlyn Glasnant Jenkins (1)
Emyr Hywel Owen (1)
Edwyn Henry Stuart Jones (1)
Evan John Jones (1)
Elin Angharad (1)
Edward Lewis Ellis (1)
Elfyn Pritchard (1)
Eirlys M. Barker (1)
Elvey MacDonald (1)
Emlyn Davies (1)
Enaf Morrice Job (1)
Emrys Wynn Jones (1)
Enid Parry (1)
Emrys Owain Roberts (1)
Euryn Ogwen Williams (1)
Edgar Phillips (1)
Emrys Peregryn Evans (1)
Eiry Palfrey (1)
Evan Thomas Davies (1)
Emyr Wyn Jones (1)
Eryl Wyn Rowlands (1)
E. Wyn James (1)
Frazer Thomas (1)
Francis Wynn Jones (1)
Garnet Rees (1)
Gwilym Arthur Usher (1)
Gruffydd Aled Williams (1)
Gwilym Beynon Owen (1)
George Counsell Boon (1)
Grahame Davies (1)
Geraint Elfyn Jones (1)
Gwenno Ffrancon (1)
Gareth Ffowc Roberts (1)
Graeme Holmes (1)
Genevieve Johnson-Smith (1)
Glyn Parry (1)
Graham Lloyd Rees (1)
Gwyneth Morgan (1)
Glyn Mills Ashton (1)
Gwilym Owen Williams (1)
Gruffydd Parry (1)
Gwilym Peredur Jones (1)
Glyn Rhys Hughes (1)
Griffith Jones (1)
Gordon Roberts (1)
Gerwyn Wiliams (1)
Gwen Saunders Jones (1)
Gwilym Thomas Jones (1)
Gwyneth Tyson Roberts (1)
George Thomas Streather (1)
Gwilym Tudur (1)
Geraint Vaughan-Jones (1)
Gwynfor Evans (1)
Griffith Wynne Griffith (1)
Gwenllian Jones (1)
Gwynfor Jones (1)
Gwynfryn Richards (1)
Gwilym Williams (1)
Hedd ab Emlyn (1)
Harold Williams (1)
Huw Ceiriog Jones (1)
Hugh David Jones (1)
Hywel David Lewis (1)
Huw Ethall (1)
Hugh Emlyn Hooson (1)
Heini Gruffudd (1)
Howell Harris Hughes (1)
Harold Idris Bell (1)
T. Hefin Jones (1)
Haf Llewelyn (1)
H. Morrey Salmon (1)
Harold Mostyn Watkins (1)
Herbert Noel Jerman (1)
Hugh Owen (1)
Huw Pryce (1)
Henry Parry Jones (1)
Huw Thomas (1)
Hywel Teifi Edwards (1)
Islwyn ap Nicholas (1)
Ifor Ball Powell (1)
Idris Cox (1)
Iestyn Daniel (1)
Ieuan Parri (1)
Islwyn Ffowc Elis (1)
Ivor Glyn Rees (1)
Ivor Gwynfil Rees (1)
Islwyn Jenkins (1)
Iwan Meical Jones (1)
Ieuan Phillips (1)
Ioan Phillips (1)
Ivor Richards (1)
Ivor Bulmer-Thomas (1)
Ivor T. Rees (1)
James Arthur Davies (1)
John Charles Jones (1)
John Charles McLean (1)
Janet Evans (1)
J. E. Wynne Davies (1)
John Goronwy Edwards (1)
John Griffith Williams (1)
John Gwynfor Jones (1)
John Hrothgar Habakkuk (1)
John Henry Jones (1)
John Idwal Jones (1)
John John Williams (1)
John Keith Evans (1)
John Langton (1)
John Lewis Jones (1)
Jeremy Leighton John (1)
John Lloyd (1)
John Lloyd Thomas (1)
John Morgan (1)
John Morgan Lloyd (1)
Jill Morgan (1)
John Harris (1)
John Rowlands (1)
John Evans (1)
John P. Jenkins (1)
John Roberts (1)
John Roberts Evans (1)
John Roderick Rees (1)
John Roberts Williams (1)
John Edward Horatio Steegman (1)
John Thomas Jones (1)
John Thomas Owen (1)
John Wyn Roberts (1)
Lloyd Tyrell- Kenyon (1)
Kirsti Bohata (1)
Keri Edwards (1)
Kenneth Emlyn Jones (1)
Katherine Himsworth (1)
William Keith Williams Jones (1)
Lorraine Davies (1)
Llyr James (1)
Llewelyn Wyn Griffith (1)
L. N. Hopper (1)
Liz Rees (1)
Lawrence Davies (1)
Luke Thurston (1)
Mary Beynon Davies (1)
Mair Elizabeth Cole (1)
Mair Thomas (1)
Menna Baines (1)
Mary Burdett Jones (1)
Meic Birtwistle (1)
Morfudd Clarke (1)
Morfydd E. Owen (1)
Meg Elis (1)
Margaret Ethelwynne Thomas (1)
Margaret Helen Davies (1)
Marian Henry Jones (1)
Moses John Jones (1)
Morgan John Williams (1)
Mark Baird (1)
Megan Lewis (1)
Meirion Lloyd Davies (1)
Margaret Mitford Williams (1)
M. Paul Bryant-Quinn (1)
Hywel Meilir Pennant Lewis (1)
Maurice Richards (1)
Michael Siddons (1)
Morris Thomas (1)
M. Wynn Thomas (1)
Nicola Bennetts (1)
Neville Evans (1)
Nia Gwyn Evans (1)
Nia Hall Williams (1)
Nicci Obholzer (1)
Norman Percy Thomas (1)
Owen D. Roberts (1)
Onfel Thomas (1)
Owain William Jones (1)
P. Ann Jones (1)
Percy Cyril Connick Evans (1)
Paul Frame (1)
Peter Gaskell (1)
Philip Hugh Lawson (1)
Paul Joyner (1)
Pryderi Llwyd Jones (1)
R. Alun Evans (1)
Ralph A. Griffiths (1)
R. Arwel Jones (1)
Robert Rhys (1)
Reginald Campbell Burn Oliver (1)
Rita Singer (1)
Robert Morton Stanley Ellis (1)
Richard Edmund Hughes (1)
Richard Elwyn Hughes (1)
Richard Gridley (1)
Robert Gwilym Hughes (1)
Richard Gwynedd Parry (1)
R. Gareth Wyn Jones (1)
Rhys David (1)
Richard Harding Morgan (1)
Robert Ivor Parry (1)
Rhys Lewis Griffiths (1)
Richard Leonard Hugh (1)
Richard Leslie Jones (1)
Robin O. G. Williams (1)
Roland Thomas (1)
Rowan O'Neill (1)
Roger Thomas (1)
R. Palmer Parry (1)
Robert Roberts (1)
Robert Richard Hughes (1)
Richard Rees (1)
Rosanne Reeves (1)
Robert Scourfield (1)
Roger Turvey (1)
Robert William Hughes (1)
Seth Armstrong Twigg (1)
Syd Morgan (1)
Siân Rhiannon Williams (1)
Trefor D. Jones (1)
Tecwyn Ellis (1)
Thomas Elwyn Griffiths (1)
Terence Gilmore-James (1)
Thomas Gruffydd Davies (1)
Trevor Hugh Bowen (1)
Thomas Hughes Jones (1)
Thomas Richard Owen (1)
Thomas Lewis (1)
Trebor Lloyd Evans (1)
Thomas Maelgwyn Davies (1)
Thomas Michael Hughes (1)
Ted Richards (1)
Thomas Tegryn Davies (1)
Vyrnwy John Lewis (1)
Vivienne Sanders (1)
Wil Aaron (1)
William Alun Mathias (1)
William Alister Williams (1)
William Beynon Davies (1)
William Caradoc Davies (1)
William Cyril Rogers (1)
William David Williams (1)
William Emrys Jones (1)
W. Gwyn Thomas (1)
William Ham Bevan (1)
William John Davies (1)
W. John Morgan (1)
William Llewelyn Evans (1)
Wilbert Lloyd Roberts (1)
William John Thomas (1)
William Morgan Rogers (1)
William Phillips (1)
William Philip Jones (1)
William Rees (1)
William Roger Hughes (1)
William Rosser Jones (1)
William Rhys Nicholas (1)
William Richard Philip George (1)
William Richard Williams (1)
W. R. Williams (1)
Wyn Thomas (1)
William Thomas Owen (1)
Winifred V. Davies (1)
William Watkin Davies (1)
Ywain Goronwy ap Griffith (1)
Categori
Crefydd (1,773)
Llenyddiaeth ac Ysgrifennu (962)
Barddoniaeth (876)
Addysg (568)
Gwleidyddiaeth a Mudiadau Gwleidyddol (491)
Hanes a Diwylliant (431)
Ysgolheictod ac Ieithoedd (396)
Cerddoriaeth (364)
Diwydiant a Busnes (301)
Eisteddfod (262)
Perfformio (237)
Argraffu a Chyhoeddi (217)
Gwasanaethau Cyhoeddus a Chymdeithasol, Gweinyddiaeth Sifil (211)
Teuluoedd Brenhinol a Bonheddig (209)
Cyfraith (171)
Milwrol (167)
Perchnogaeth Tir (144)
Gwyddoniaeth a Mathemateg (140)
Natur ac Amaethyddiaeth (126)
Meddygaeth (120)
Celf a Phensaernïaeth (117)
Chwaraeon a Gweithgareddau Hamdden (88)
Dyngarwch (59)
Teithio (44)
Peirianneg, Adeiladu, Pensaerniaeth Forwrol ac Arolygu Tir (42)
Economeg ac Arian (35)
Gwrthryfelwyr (30)
Ymgyrchu (19)
Gwladgarwyr (13)
Y Gofod a Hedfan (13)
Troseddwyr (5)
Iaith Erthygl
Cymraeg (4,734)
Saesneg (2,254)
Canlyniadau chwilio
1 - 12
of
4734
for "Dafydd Jones o Drefriw"
Testun rhydd (
4734
)
1 - 12
of
4734
for "Dafydd Jones o Drefriw"
Opsiynau Arddangos
Trefnu
Enw
Sgôr
Esgynnol
Disgynnol
Canlyniadau
12 Canlyniad
24 Canlyniad
48 Canlyniad
1
2
3
›
395
Hidlo
Opsiynau Arddangos
Trefnu
Enw
Sgôr
Esgynnol
Disgynnol
Canlyniadau
12 Canlyniad
24 Canlyniad
48 Canlyniad
1
2
3
4
5
6
»
1
2
3
›
395
ABADAM, ALICE
(1856 - 1940), ymgyrchydd dros hawliau merched
Ganwyd Alice Abadam yn Llundain ar 2 Ionawr 1856, yr ieuengaf
o
saith
o
blant Edward Abadam (gynt Adams, 1810-1875) a'i wraig Louisa (g. Taylor, 1828-1886). Magwyd Alice yn Neuadd Middleton yn Llanarthne, Sir Gaerfyrddin (ar safle Gerddi Botaneg Cymru heddiw), a brynwyd gan ei thad-cu ar ochr ei thad, Edward Hamlin Adams, yn 1824 pan ddychwelodd
o
Jamaica lle bu'r teulu'n berchen ar gaethweision
ABDUL-HAMID, SHEIKH
(1900 - 1944), pensaer ac arweinydd Mwslemaidd
Ganwyd Sheikh Abdul-Hamid ar 21 Ionawr 1900 yn Rajputna (sy'n cyfateb yn fras i Rajasthan heddiw) yng ngogledd India. Dywedir ei fod yn fab i bennaeth un o'r tylwythau Rajput, er nad oes gwybodaeth fanwl ar gael am ei deulu. Sheikh oedd ei enw cyntaf, a gallai fod yn arwydd o'i dras, ond nid oedd yn deitl crefyddol. Yn bedair ar ddeg oed dechreuodd weithio am gyfnod
o
dair blynedd fel dyluniwr i
ABEL, JOHN
(1770 - 1819), gweinidog Annibynnol
Ganwyd yn Llanybri, Sir Gaerfyrddin, 1770, i William Abel, pregethwr cynorthwyol, un
o
gychwynwyr (1813) achos y Capel Newydd yno. Honnir iddo fynd 'i Academi Caerfyrddin,' ond yn Abertawe yr oedd yr Academi ar y pryd. Yn 1794 dilynodd David Davies fel gweinidog eglwys fechan Capel Sul, Cydweli, a chadwai ysgol. Nid oedd John Abel yn 'uniongred'; dywed yr Undodwr Wright, a ymwelodd â Chymru yn
ABEL, SIÔN
, baledwr o'r 18fed ganrif yn trigo yn sir Drefaldwyn
Ef oedd awdur ' Cerdd yn erbyn medd-dod, celwydd a chybydd-dra ', a gyhoeddwyd yn un
o
dair cerdd mewn llyfryn
o
wasg H. Lloyd, Amwythig, sef rhif 154 yn y Bibliography of Welsh Ballads (J. H. Davies). Fe geir hefyd yn NLW MS 14402B, sydd yn gasgliad yn llaw Humphrey
Jones
,
o
Gastell Caereinion (ganwyd 1719),
o
gerddi gan feirdd
o
ardaloedd Meifod a Chaereinion (ymhlith pethau eraill), ddarn
ABLETT, NOAH
(1883 - 1935), Glöwr ac arweinydd Undeb Llafur
Ganwyd yn Porth, Rhondda, 4 Hydref 1883, mab John a Jane Ablett. Glöwr yn y Rhondda oedd Ablett pan aeth i'r Coleg Llafur. Pan ddychwelodd penodwyd ef yn swyddog mesur glo yn y Maerdy. Etholwyd ef yn aelod
o
bwyllgor canol Ffederasiwn Glöwyr y De, yn Ionawr 1911, ac yn ddiweddarach
o
bwyllgor canol Ffederasiwn Glöwyr Prydain Fawr. Yn 1918 penodwyd ef yn gynrychiolydd y glowyr ym Merthyr ac yno y
ABRAHAM
(bu farw 1232), esgob Llanelwy
Cysegrwyd ef 29 Mehefin 1225 yn Westminster gan Stephen Langton. Ni wyddys ddim am ei yrfa cyn hynny, ond y mae'n debyg ei fod yn Gymro. Disgrifia Peniarth MS 20 ef yn 'euream.' Yn 1227 rhoes ail 'hanner' eglwys Wrecsam i abaty Valle Crucis, a thrachefn, yn 1232, 'gyfran'
o
eglwys Llangollen.
ABRAHAM, RICHARD
(fl. 1673-1700), bardd
Yn ôl pob tebyg
o
Fôn. Ceir cywydd, englynion, cerddi, a dyrïau o'i eiddo yn NLW MS 9B, NLW MS 253A, NLW MS 593E, NLW MS 645B, NLW MS 832E, NLW MS 1238B, NLW MS 1774E.
ABRAHAM, WILLIAM
(Mabon; 1842 - 1922), aelod seneddol a llywydd cyntaf Ffederasiwn Glowyr De Cymru
y glowyr ar y ' Joint Sliding Scale Association '
o
1875 hyd ei ddiwedd yn 1903. Ni weithiai y glowyr ar ddydd Llun cyntaf y mis
o
1892 i 1898, er mwyn cwtogi cynnyrch a sefydlogi cyflogau. Galwyd y dydd yn 'Ddiwrnod Mabon.' Yn 1885 etholwyd ef yn aelod seneddol dros y Rhondda, ac ef oedd y glowr cyntaf i'w ethol
o
Ddeheudir Cymru. Cynrychiolodd orllewin Rhondda
o
1918 i 1922. Cysylltodd ei hun
ADAM
(bu farw 1181), esgob Llanelwy
Pan bwyswyd yn 1175 ar Godfrey, a fuasai i ffwrdd yn hir o'i esgobaeth (a oedd bellach
o
dan reolaeth y Cymry), i ddychwelyd, fe ddewisodd yn hytrach ymddiswyddo. Llanwyd ei le trwy ddewis Adam, Cymro a fu'n astudio yn ysgolion Paris ac a ddyrchafesid yn ganon yn yr eglwys gadeiriol yno; fe'i cysegrwyd yn Westminster gan yr archesgob Richard, 12 Hydref. Oherwydd peth tebygrwydd yng ngyrfa'r ddau
ADAM 'de USK'
(1352? - 1430), gwr o'r gyfraith
Hanoedd
o
dref Caerbuga (Usk), ar lan afon Wysg. Yr oedd yn ddyledus am ddechrau ei yrfa i Edmund Mortimer, iarll March, a gawsai arglwyddiaeth Usk fel rhan
o
etifeddiaeth ei wraig Philippa; talodd ef drosto (1369) i fynd i ddysgu'r gyfraith sifil a chanon yn Rhydychen. Yng nghwrs amser, cymerth radd doethur yn y gyfraith a dyfod yn athro'r gyfraith yn y brifysgol; yno, fel y dywed ef ei hun, bu
ADAMS, DAVID
(1845 - 1922), diwinydd
Goleg Normal Bangor. Yn 1867 dechreuodd fel ysgolfeistr yn y Bryn, Llanelli. Yn 1869 aeth i Goleg Normal Abertawe. Bu'n ysgolfeistr yn Ystradgynlais yn 1870-2. Wedi cyfnod
o
waelder iechyd enillodd ysgoloriaeth yng Ngholeg Prifysgol Cymru, Aberystwyth, lle y graddiodd yn B.A. (Prifysgol Llundain) yn 1877. Yn 1878 ordeiniwyd ef yn weinidog yn Hawen a Bryngwenith (A.), pryd yr amlygodd ei wroldeb a'i
ADAMS, ROGER
(bu farw 1741), argraffydd yng Nghaer
Courant. Efe, hefyd, a argraffodd John Reynolds, The Scripture Genealogy and Display of Herauldry, 1739. Wedi ei farw bu ei weddw, ELIZABETH ADAMS, yn dwyn y busnes ymlaen. Hyhi a argraffodd Cydymaith Diddan (
Dafydd
Jones
o
Drefriw
), 1766; argraffodd hefyd, e.e. yn 1752 a 1753, lawer
o
faledi.
1
2
3
›
395